Esperanta Civito

Ortografie: konservativa Auld aŭ liberala Daŝgupta?

En 1982 la Akademio de Esperanto, sub la prezido de mag. William Auld, aprobis la suban deklaron:

"La Akademio de Esperanto notas kun forta malaprobo diversajn proponojn, inter si malsimilajn, ŝanĝi aŭ modifi la ortografion de Esperanto. La Akademio konstatas, ke neniu ortografia ŝanĝo estas necesa aŭ dezirinda, aŭ en ligo kun modernaj presmaŝinoj aŭ komputmaŝinoj, por kiuj ĝia ortografio estas tiel same oportuna kiel la ortografioj de aliaj lingvoj, aŭ pro ia ajn alia motivigo. La ortografio de Esperanto estas integra parto de la historio kaj kulturo de tiu lingvo, kaj konformiĝas perfekte al la karaktero de la lingvo. Iu ajn ortografia ŝanĝo nur kompromitus la lingvon kaj ties tradicion. Pro tio la Akademio konfirmas, ke la sola alfabeto de Esperanto estas tiu de la Fundamenta Gramatiko, al kiu aldoniĝas samloke jena rimarko: Presejoj, kiuj ne posedas la literojn kun supersigno povas anstataŭ ili uzi ch, gh, hh, jh, sh, u."

Lastatempe d-ro Probal Dasgupta proponis, nome de la Sekcio pri prononcado en AdE, la suban deklaron:

"La Akademio de Esperanto konfirmas sian pozicion, jam esprimitan en 1982, ke la ortografio de Esperanto, kiel ĝi estas prezentita en la Fundamento de Esperanto, konformas perfekte al la karaktero de la lingvo, kaj ke neniu ŝanĝo estas necesa aŭ dezirinda. Nur kiam la cirkonstancoj ne permesas uzi la ĝustajn supersignojn, kaj kiam pro apartaj bezonoj la Fundamenta anstataŭa skribsistemo (ch, gh, hh, jh, sh, u) ne estas oportuna, oni povas anstataŭigi la supersignajn literojn per aliaj signoj aŭ signokombinoj. Tian anstataŭigon, kiam ĝi estas prezentata alimaniere ol per normala skribo, ekz. en stenografio, morse, brajle, per fonetika transskribo kaj simile, kaj kiam teksto Esperanta estas konservata aŭ transsendata elektronike en cifereca formo laŭ diversaj kodsistemoj, kaj ankoraŭ aliaj similaj okazoj. Ankaŭ tiajn manierojn skribi, transskribi aŭ prezenti nian lingvon oni ne rigardu kiel kontraŭ-Fundamentajn."

La propono Dasgupta, jam publika, al kelkaj ŝajnas ne kompletigi, sed eĉ modifi la decidon subskribitan de William Auld, kaj tial ĝi kontrastus kun la lingvodefenda tasko de AdE. Aliaj rimarkigas ke, se ne kun la statuto mem, la propono Dasgupta ĉiukaze kolizias kun la natura alvokiĝo de AdE, kiu devus indiki unudirektan solvon, kaj ne malfermi la pordon al ambigua interpreto, kiu allasas paralelajn lingvouzojn. Pliaj opinias, ke la propono Dasgupta konfuzas diversajn konceptojn: alfabeto kaj skribsistemo, unuavice.

La rimarko en la Fundamento de Esperanto, adresita al la presejoj, influis dum jarcento la lingvouzon en ĉio kio enhavas alfabetajn literojn, unuavice la teksto de telegramo aŭ telekso. Se tiuj teknologioj estus ankoraŭ aktualaj, laŭ la propono Dasgupta oni pravus uzi ikson anstataŭ H kiel surogaton de supersigno.

La ortografie liberaleca propono de ak. Dasgupta, cetere, ne estas akompanata de specifa kondamno pri lastatempaj ortografiaj reformoj, kiel tiu proponita de d-ro André Albault.

[HeKo 310 7-A, 28 sep 06]

Esperanta Civito
MODx Content Manager »

« MODx Parse Error »

MODx encountered the following error while attempting to parse the requested resource:
« Execution of a query to the database failed - Duplicate entry '2147483647' for key 'PRIMARY' »
      SQL: INSERT INTO `coa_esperantionet`.modx_log_user_agents(id, data) VALUES('3969502375', 'claudebot')
      [Copy SQL to ClipBoard]
 
Parser timing
  MySQL: 0.0169 s s(22 Requests)
  PHP: 0.0500 s s 
  Total: 0.0669 s s