Estimataj kaj Karaj Esperantistoj,
Gecivitanoj,
Bulgario ĉiam estis la lando tre proksima al mia koro, des pli ke ties historio, renaskiĝo multe helpis min en mia scienca laboro kompreni la nacion. Multfoje mi pensis al kiu fenomeno ni ŝuldas nekredeblan kaj konstantan popularecon de Esperanto en via lando. Ĉiam vi donis imponan nombran kaj kvalitan esperantistaron, nekompareblan kun alia popolo. Ankaŭ la bulgaraj esperantistoj troviĝis en la avangardo de la Civitanoj, t.e. tiuj homoj, kiuj opinias sin komunumo de la esperanta lingvo kaj kulturo, kiuj organiziĝis laŭ leĝoj formulitaj de la civitanoj mem.
Dum la lasta UK en Florenco la antaŭa prezidanto de UEA, Kep Enderby, starigis la demandon al la nuna, Renato Corsetti, pri la Esperanta Civito. Laŭ atestoj Corsetti respondis: “Pri la Civito la problemo fakte ne estas ke tio estus tabua vorto, tiel ne estas. Sed laŭ mi tio ne estas io atentinda, en la senco ke la ĉefa ideo de la Civito estas fuŝa. Mi estas ĉi tie por ŝanĝi la mondon, ne por krei mian propran mondeton. Mi daŭre diras, ke UEA zorgas tro multe pri la komunumo kaj tro malmulte pri la mondo. Dirinte tion, ĉio cetera temas pri rilatoj inter homoj, ĉu ofendoj, ĉu ne ofendoj…”
Mi volas iom halti sur tiaj konsideroj. Unue mi timas homojn, kiuj volas ŝanĝi la mondon. Oni povas ŝanĝi parton de la mondo (eventuale), oni povas ŝanĝi veston, kial ne. Sed kiam mi vidas tutan ĉenon de ŝanĝuloj, do (por preni nur modernajn tempojn) de Napoleono, tra Hitler kaj Stalin, fine Osama Bin-Laden, mi timas. Estas iom da fanfaronado atesti ke UEA tro okupiĝas pri la komunumo, sed tro malmulte pri la mondo: tiuj vortoj sonas bele, sed ilia naiveco malkuraĝigas nin. Pro estimo kaj respekto al Zamenhof prefere ni strebu ŝanĝi homojn.
Due, kie estas dirite, ke Corsetti pravas. La Civito dekomence rezignis pri la prijuĝo de la homaj trajtoj, pro tio ni akceptas tiujn homojn, kies identeco apogiĝas sur Esperanto, nenio alia. Esperantianoj povas esti por ni kristanoj, revoluciuloj, ateistoj, oomotanoj, kaj iu-ajnaj -istoj. Gravas ke ili havu almenaŭ iom da respekto por la esperanta kulturo, kies fundamenton konstruis Zamenhof. La Civitanoj rezervas al si mem prudentecon politikan, kvankam spite al alies hipokrita neŭtraleco ni mem havas niajn politikajn kaj ideologiajn konvinkojn, kiujn ni ne kaŝas. De tempo al tempo la Konsulo faras politikajn deklarojn nome de la Civito.
En Bulgario la Pakto por la Esperanta Civito havas tri aliĝintajn establojn, grandan nombron de esperantistoj, kiuj petis la civitanecon (se mi ne eraras, eĉ estas la lando kun plej multaj Civitanoj). En Bulgario estas produktataj du periodaĵoj kun paktintaj redakcioj (Literatura Foiro kaj Heroldo de Esperanto) kaj du aliaj periodaĵoj de paktintaj establoj (Femina kaj Afrikume). Tio montras la aŭtoritaton de la bulgaraj esperantistoj en la Esperanta Civito kaj demonstras ke saĝa investado en Bulgario povas kontribui por la bonfarto de Esperantio.
Mi deziras sukceson al ĉiuj bulgaraj esperantistoj, sendepende de ideologia engaĝiĝo.
La Konsulo de la Civito
Prof. d-ro hab. pri sociologio Walter Zelazny
la 1an de septembro 2006