La Kapitulo estas kunvokita al telekunsido 27 junio 2024. Pli ol unu tagordero koncernos la situacion de Esperantio en Norda Eŭropo, post longa privata vojaĝo de la Vickonsulo kaj alia venontsemajna de la vickonsulino pri internaj aferoj. Pri diversaj nemoveblaĵoj en Svedio la Kapitulo ricevis raporton de la Civita banko. Ekster Esperantio la atenton kaptos raporto de c-ano Alessio Giordano pri la situacio ĉe Unuiĝintaj Nacioj rilate lingvajn rajtojn kaj specife nian lingvon.

“Inter minoraj, minorigitaj, minoritataj kaj eĉ malpermesataj lingvoj: kia rolo por esperanto?” estas la temo de la 11a Lingva Kolokvo, kiu disvolviĝos ĉe Kultura Centro Esperantista 1-4 majo 2025. La temo ebligas kunlaboron kun la PEN-Komitato pri lingvaj rajtoj kaj tradukado, kaj ankaŭ kun diversaj etnistoj en Esperantio.

Pli ol jardekon KCE arigas intelektulojn por diskuti pri vivanta lingvo de vivanta komunumo (en la sociologia signifo de “Gemeinschaft”, el kiu Esperantische Gemeinde kiel germanigo de Esperanta Civito). La iniciaton aŭspicias la Lingva Komitato de Esperantio, kies membroj (speciale la itallingve edukitaj Perla Martinelli, Carlo Minnaja, Giorgio Silfer, lastatempe Alessio Giordano) estas asiduaj partoprenantoj.

Unuflanke d-ro Renato Corsetti kasandras pri baldaŭa bankroto, aliflanke s-ro Martin Schaeffer kasistas pri granda bonfarto: “La financa jaro 2023 estis tre bona, danke al pluraj pozitivaj evoluoj. La spezokonto denove estis ne nur ekvilibra, sed ni sukcesis nutri la rezervojn por eventualaj pluvaj tagoj de la asocio. Pozitive evoluis la enspezoj pro rentoj. Danke al la administra subvencio de la Eŭropa Unio ni havis iom pli da laborforto ol en antaŭaj jaroj. La kapitalo de la asocio kreskis danke al legaco kaj donaco kaj pro kurzo-altiĝo de la valorpaperoj.”

“Malpli da homoj partoprenis en la lasta Retoso, kompare al la pasintaj. Eble ni ne sufiĉe varbis aŭ homoj lacas pri retkunsidoj.” Tiel amare konstatis Patricio Agustin Iglesias dum TEJO-kunsido. Laŭ li, la programo estis altkvalita. Kaj ĝi perdiĝis, ĉar “pro algoritmo tamen la videoj devas esti vivelsendataj, neregistritaj aŭ ĉe dua kanalo”. Krome, ofte estas tre malbona retkonekto en Afriko aŭ Azio.

“Mi aliĝis al Retoso kaj ricevis tuj konfirmon, kun la informo ke alvenos la necesa kodo por partopreni. Sed ĝi neniam alvenis”, atestas c-ano Alessio Giordano. Probable li ne estas la sola kazo. Ja en virtualo la bona administrado devas esti reala…

Esperanto-Domoj naskiĝas per aĉetokontrakto, kiu povas enteni specialajn klaŭzojn. Ni vidu du ekzemplojn: la Domo en Svislando (apartenanta al la neprofitocela asocio Kultura Centro Esperantista) kaj tiu en Svedio (apartenanta al la kooperativo Esperanto Garden).

La unua estis vendita al KCE de la tuj malfondota Foyer Edmond Privat 14 junio 1999 (laŭ la notaria akto) kontraŭ favora prezo, nome la transpreno de la restintaj ŝuldoj akumulitaj dum la manaĝerado de ges-roj Mireille Grosjean kaj Claude Gacond.

“In the event of a Russian invasion of Nato, US troops would be shipped to the port of Rotterdam before being transported eastward” malkaŝis la brita ĵurnalo “The Telegraph” 4 junio 2024. Tio signifas ke deĵori en Roterdamo (ekzemple kiel TEJO-oficisto aŭ -volontulo) egalus sidi sur la firsto de aktiva vulkano.

Se la informo pri tiu NATO-plano respondus al vero, interalie la valoro de nemoveblaĵoj draste falus: kiu aĉetus domon tie, kie la risko de malamika bombado estus plej granda? Laŭ “The Telegraph” Roterdamo estas nur unu el la kvin “koridoroj” por la usonaj trupoj, sed la ceteraj situas multe pli periferie, kaj rusa atako tie estus malpli urĝa kaj malpli efika laŭ rezulto.

La rezulto de la baloto por la Parlamento de Eŭropa Unio definitive arkivas la esperon ke EU evoluos de konfederacio al federacio. Konsekvence por la federa eŭropismo la Unio iĝas definitive malhelpo pli ol helpo, analoge al UEA por la moderna esperantismo.

Temas pri lasta etapo: pli frue jam influis la brita secesio kaj la subordiĝo al NATO. Kun la paradokso ke pacifismo trovas subtenon ĉe la ekstremoj (dekstra kaj maldekstra), anstataŭ “moderuloj”. Kaj ke ŝajne neniu volas trian (aŭ kvaran) mondmiliton, sed oni rapidas tien.

Venas praktike nur el Eŭropo (precipe Eŭropa Unio) la financaj rimedoj de Tutmonda Esperantista Junulara Organizo; sed jam triono de la Komitato konsistas el ekstereŭropanoj: tial latin-amerikanoj, afrikanoj, azianoj kaj eĉ oceaniano pli kaj pli influas kaj postulas.

La lasta kazo koncernas la kunsidojn de la Komitato mem: pro la pandemio ili oftiĝis kiel virtualaj aŭ almenaŭ hibridaj, kaj reveno al reala ofteco kolizias kun la deziro de la ekstereŭropanoj. Fakte ekaperas la konsidero (prava aŭ malprava) ke nur tute virtualaj kunsidoj garantius absolutan egalrajtecon.

Meze de septembro 2024 la Esperanto-Klubo de Idensalmo (Finnlando) festos la kvindekan datrevenon de sia fondo. La klubo havas aparte riĉan historion, ĉar en ĉi tiu urbeto de Alta Savonio situis la redaktejoj de “Literatura Foiro” kaj “Kontakto” dum la 1970aj, disvolviĝis SAT-kongreso en 1982, okazis pluraj landaj kaj semajnfinaj esperanto-aranĝoj. Tiam, sed ankaŭ nun, eksterlandanoj membris en la societo.

Ĉefaj motoroj de la Klubo estis/as c-anoj Reino Eriksson kaj Onni Kauppinen, kies instruisto (almenaŭ perfektige) estis tre juna Giorgio Silfer, kiu vivis en Savonio dum tri jaroj. C-ano Silfer promesis sendi personan salutmesaĝon al la evento, certe ne nur laŭcirkonstancan.

“Mondkongreso en ŝipo ne garantias sufiĉe la personan sekurecon de la verkistoj; la navigado malhelpas la forlason de la kongreso pro subita kialo; la plejmulto de la delegitoj estas pliaĝuloj, kiuj riskas perdiĝi en havenoj dum la etapoj; la mediteranea estas maro kie flosas kadavroj de rifuĝantoj.” Per tiaj konsideroj la estraro (kaj londona oficistaro) de PEN Internacia hodiaŭ definitive rifuzis la proponon de mondkongresa krozado en la okcidenta Mediteraneo (Barcelono-Majorko-Ĝenovo-Marsejlo-Barcelono) faritan de la Esperanta PEN en printempo 2024.

“La Esperanto-movado estas unu kaj UEA estas ĝia centro”. Ĉi tiu frazo, atribuita al Renato Corsetti, sinistre memorigas frazon de Benito Mussolini: “La nacia konscienco estas unu: tiu de la faŝismo”. Sed ankaŭ sur alia flanko stalinistoj asertus ion analogan. Kaj kial ne apudigi la frazon Extra ecclesiam nulla salus? Akceptante nek faŝismon nek stalinismon, ni ne povas akcepti tian pensmanieron en Esperantio.

La movadoj estas pli ol unu, historie kaj nuntempe. Ni havas respekton por ili ĉiuj, ekde la dikotomio de 1921 inter laborista kaj burĝa (aŭ klasbatala kaj neŭtrala). Kaj ne ĉio en Esperantio estas organizita kiel movado laŭ hierarkia akso, kiel volus Corsetti.

La esperanta literaturo alestas la internacian konferencon de la PEN-Komitato pri Lingvaj Rajtoj kaj Tradukarto: ĝin reprezentas gec-anoj Giorgio Silfer kaj Perla Martinelli. La inaŭgura ceremonio disvolviĝis ĉi-posttagmeze en Inari, ĉe la parlamentejo de Laponio, kun la partopreno de la parlamenta prezidanto. Je granda (ad)miro de la publiko, nia delegito estas la sola eksterlandano kiu kapablas interparoli finnlingve kun la indiĝenoj.