junio 2023

Laŭ direktivo Giordano, kvin bibliotekoj rajtas ricevi po unu ekzemplero de ĉiu nova eldonaĵo de aŭtoro havanta la esperantan civitanecon aŭ/kaj de establo aliĝinta al la Pakto. Tiuj bibliotekoj devas respekti kelkajn precizajn normojn. Unu el tiuj kvin ne plu ekzistas kaj tial forfalas el la listo: temas pri biblioteko “Hector Hodler”, aparteninta al Universala Esperanto-Asocio.

La vickonsulo pri informado, bibliotekoj kaj arkivoj decidos ĉu proponi alian anstataŭ ĝi, eventuale la Nacian Bibliotekon en Varsovio, kies kondiĉoj devas kongrui kun la direktivo. Ankaŭ du aliaj bibliotekoj, nome la interlingvistika fako de IULM en Milano kaj CDELI en Ĉaŭdefono, ŝajnas je risko, pro nekompleta respekto de la direktivaj normoj.

La 2an de junio 1887 (18an de majo laŭ la rusa kalendaro) la rusa cenzuro permesis la eldonon de la manuskripto pri “Lingvo Internacia de Doktoro Esperanto”. Post tiu dato la manuskripto ne estis modifebla. Tiu dato aperas en la Unua Libro kaj estas la sola certa pri la naskiĝo de nia lingvo. Tial la Konstitucio de la Esperanta Civito fiksas la Duan de Junio kiel Tagon de la Esperanta Lingvo.

Hodiaŭ esperanto iĝas 136-jara. Pri la idiomo mem ne ekzistas granda debato, gramatike kaj leksike. Ni atendas la unuan kajeron (pri fonetiko, fonologio, interpunkcio, ortografio) de la verkata “Gramatiko de la esperanta lingvo”, fare de d-roj Alessio Giordano kaj Giorgio Silfer. Oni jam scias ke ĝi traktos diakrone tiujn ĉapitrojn.

Virtuala renkonto kun la prezidanto de la Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj estis atingita de UEA-reprezentantoj por 12 junio 2023, pri la temo “Konstrui komunan kompreniĝon per multlingvismo”. La renkonto disvolviĝos en la ses UN-laborlingvoj plus esperanto, per samtempa interpretado. “Laŭ nia scio, tio estos la unua fojo en la historio de UN kiam Esperanto estos tiumaniere utiligata” deklaris prof. d-ro Humphrey Tonkin.

“Jen venas la fino de mia lasta komitata mandato kaj, post pli ol dek kvin jaroj, mi definitive forlasas la TEJO-Komitaton” anoncis Michael Boris Mandirola, 1 junio 2023. Li daŭrigis:

“Dum mia unua komitatkunsido en decembro 2007, mi partoprenis laborgrupon pri kreado de reglamento pri reta voĉdonado, nun plejpartego de niaj decidoj okazas rete, eĉ komitatkunsidoj. Mi klare venas el alia epoko! Tiam la “Statuto” de TEJO estis ĉapitro en regularo de UEA, TEJO havis ununuran volontulon kaj dum pluraj monatoj estis apenaŭ funkcianta Estraro. Nun TEJO estas memstara organizo kiu mastrumas ses-ciferan subvencion kaj en kiu deĵoras tri volontuloj, oficisto kaj ĵus aperis alvokoj por kromaj oficistoj.”

Laŭ direktivo Maĝarova pri la Domoj, aprobita de la Forumo de la Esperanta Civito 9 aŭgusto 2021, la establoj kies nemoveblaĵoj estas flegataj de Pro Esperanto (kiel regio) rajtas kandidatigi propran reprezentanton al la fonduma konsilio. Tiun rajton ĵus aplikis Kultura Centro Esperantista kaj Kooperativo de Literatura Foiro.

Hodiaŭ KCE komunikis ke ĝi sentas sin reprezentata de c-ano Pierre Berger; samtempe LF-koop komunikis ke ĝin reprezentas sen. Marie-France Conde Rey. Ili ambaŭ estas jam konsilianoj, kune kun sen. Carmine Dello Spedale (naskita en Afriko kaj vivinta en Eritreo ĝis sia plenaĝiĝo).

Antaŭ pli ol duona jarcento Humphrey Tonkin pledis por ke “TEJO ne estu UEA en mallonga pantalono”. Hodiaŭ oni rajtas sin demandi, kiu pledos por ke TEJO ne estu roterdama Centra Oficejo en ŝorto. Ne temas nur pri leksika evoluo: se daŭras tiel (nome se EU-instancoj plu subvencios), UEA riskas fariĝi la maljunulara sekcio de TEJO.

La Kapitulo de la Esperanta Civito estas kunvokita al ordinara kunsido telematike merkredon 21 junio 2023. La tagordo enhavas kaj rutinajn kaj novajn temojn. Al la unuaj apartenas koncizaj analizoj pri la geopolitika situacio kaj pri la evoluo de Esperantio; al la duaj kelkaj orientigaj decidoj.

Aparte reliefas la tagorderoj pri financoj, kun informoj kaj konkludoj pri diversaj Esperanto-Domoj kaj pri la okcidenta legacio en Bruselo. Ankaŭ la kongresa buroo (vickonsulo pri internaj aferoj) havas multon por raporti, kaj pri la nuna kaj pri la venonta jaroj. Estos aprobitaj la tagordoj por la Parlamenta sesio en julio.

Pro la konvalesko de la Konsulo, sen. Riichi Karibe, prezidos la Vickonsulo. La Senataj grupestrinoj estas invititaj alesti la kunsidon.

La legitimiloj de la Esperanta Civito, iom post iom distribuataj al la individuaj petintoj, enhavas kiel kutime kodon, kiu ekas per litero M aŭ F. Temas pri diskreta maniero indiki la sekson de la civitan(in)o. Kial tiu indiko? “Mankas specifa normo de la Civito, tial la Registro devas kongrui kun la koncerna svisa normo, laŭ la Civita Konstitucio” klarigas sen. Manuela Blanco, vickonsulo pri internaj aferoj, kiu citas lastatempan kazon.

Hodiaŭ kunsidis la organiza teamo de la PEN-mondkongreso 2024, post respondo de PEN Internacia en Londono, kiu esperigas decidon favoran al la kandidatiĝo de la Esperanta PEN. Estis interkonsentite ke la teamo responsas pri la tuta projekto, nome de Esperanta PEN-Centro, kies sekretario-kasisto (c-ino Miroslava Kirova) estas aldonita por garantii la financan revizoradon, sen organizaj engaĝoj.

La morto de Silvio Berlusconi kaj la politika “sanktigo” okazanta en Italio (ŝtathonora enterigo, unutaga funebro, septaga parlamenta paŭzo) devigas min je persona komentario pri la eksa ĉefministro kaj EU-parlamentano, krom grava entreprenisto engaĝita finance, konstrue, amasmedie kaj sporte. Paradokse estas ke pro tiu funebro la trikoloro duonhise flagas ĉe la kazernoj de la fiska polico, kvankam kav. Berlusconi estis kondamnita pro fiska defraŭdo…